Wat staat er in het testament én is het echt nodig?

Laatst bijgewerkt op 10 april 2019 door Erwin en René

Dit artikel gaat over het testament en of het nodig is om er één te hebben. De meeste mensen hebben een goed idee wat een testament ongeveer inhoudt, maar zijn er toch niet mee bezig. In een testament (ook wel uiterste wilsbeschikking genoemd) wordt vastgelegd wat er moet gebeuren met de bezittingen van de overledene en soms ook hoe de uitvaart eruit moet zien.

​Wat doe je met een testament?

​Iedereen heeft een nalatenschap. Dit zijn alle zaken die in je bezit zijn, zoals kleren en elektronica, maar bijvoorbeeld ook een koophuis. Met een testament kan vastgelegd worden wat er met dit nalatenschap moet gebeuren. Dit is testament is bindend: nabestaanden mogen in principe niet afwijken van de aanwijzingen die in het testament zijn vastgelegd.

Om het testament deze status te geven, moet het worden opgesteld door een notaris. Iedereen vanaf 16 jaar oud kan een testament laten opstellen bij de notaris. Dit testament blijft permanent geldig, tenzij de persoon besluit het testament terug te trekken.

Een wilsbeschikking die niet door een notaris wordt opgesteld, is niet rechtsgeldig. Wel is het mogelijk om een codicil op te stellen zonder tussenkomst van een notaris. Dit is een soort testament, waarbij bepaalde zaken geregeld kunnen worden. Hierover later meer.

Het nut van een testament t.o.v. erfrecht

​Het testament is er met name om af te kunnen wijken van het wettelijke erfrecht. In deze wet ligt namelijk al vast hoe een nalatenschap normaal gesproken verdeeld wordt. In eerste instantie wordt de erfenis gelijk verdeeld over kinderen en wettelijke partner.

Heeft de overledene geen wettelijke partner of kinderen, dan gaat de erfenis in gelijke delen naar de ouders en broers of zussen. Zijn ook deze personen er niet, dan gaat de erfenis naar de grootouders of overgrootouders.

Wil je dat er andere erfgenamen bijkomen, zoals vrienden, of wil je bijvoorbeeld dat de verdeling anders is dan vastligt in het erfrecht, dan kan een testament opgesteld worden.

Een testament laten opstellen

​Om een testament op te stellen, moet er contact opgenomen worden met een notaris, die de wettelijke macht heeft om een rechtsgeldig document op te stellen. Samen met de notaris wordt stap voor stap besproken hoe het nalatenschap verdeeld moet worden over verschillende erfgenamen. Ook kunnen de wensen voor de uitvaart in het testament gezet worden.

Het is goed om voor het bezoek aan de notaris hier al uitgebreid over na te denken, omdat het gaat om persoonlijke wensen. De notaris dient hierbij slechts op juridisch gebied als adviseur. Wanneer het testament is opgesteld, meldt de notaris het aan bij het Centrale Testamentenregister, zodat het niet verloren kan gaan.

Het laten opstellen van een testament kost geld. Hoeveel dit is, hangt af van de notaris. De gemiddelde prijs voor een testament ligt tussen de € 200,00 en € 400,00. Soms zijn de documenten duurder, maar goedkoper is ook mogelijk bij bijvoorbeeld HEMA (€ 125,00).

​Codicil in plaats van testament

Waar een testament alleen rechtsgeldig is wanneer deze is opgesteld door een notaris, geldt dit niet voor het codicil. Een codicil is een document dat iedereen zelf kan opstellen. Op het codicil kan ook aangegeven worden hoe het nalatenschap verdeeld moet worden, mits het codicil voorzien is van een datum, handtekening en met de hand is geschreven.

De mogelijkheden van een codicil zijn wel aanzienlijk kleiner dan bij een testament het geval is, ook omdat het met de hand geschreven is en dus niet digitaal wordt opgeslagen, zoals bij het testament het geval is.

In het codicil kan aangegeven worden hoe de uitvaart eruit moet zien en kunnen zaken als kleding, meubilair en sieraden verdeeld worden over erfgenamen die de persoon zelf bepaald. Tegelijkertijd mogen enkele zaken niet met het codicil geregeld worden (en wel met een testament):

• Koopwoning
• Geld
• (Waardevolle) antiek en kunst
• Voertuigen

Omdat dit vaak ook de meeste waardevolle bezittingen van iemand zijn, is een codicil in veel gevallen geen goede optie. Heb je echter nog geen testament laten opstellen, dan is het wel een goede optie om tot die tijd in elk geval een codicil te schrijven, mocht je willen afwijken van het wettelijke erfrecht.